Dat een rietje niet alleen gebruikt wordt om door te drinken wordt op YouTube in dit Filmpje gedemonstreerd door Prof. Dr. Ingo R. Titze, Professor of Speech Science and Voice, auteur van vele onderzoeken en boeken, zanger en zangdocent. Hij deed samen met anderen (Laukkanen, Hunter, e.a.; zie bijv. de literatuurlijst op de site van The National Centre for Voice and Speech) veel onderzoek naar de stem. Ingo Titze kan wel als de ambassadeur van het rietje worden gezien.

Foneren door een rietje is één van de technieken die zijn onderzocht in het kader van het verbeteren van de stemproductie, waarbij gebruik gemaakt wordt van "Semi-occluded vocal tract exercises". Het gaat hierbij om technieken waarbij de mond nagenoeg afgesloten wordt, en tegelijkertijd het aanzetstuk* (the vocal tract) via een minimaal gecreëerde opening tussen de lippen word verlengd.

*Vind meer informatie over het aanzetstuk en de vorming en productie van spraakklanken op audiologieboek.nl

Het effect dat met deze techniek wordt beoogd (optimalisatie van het trillingsgevoel in het gezicht en verhoging van de kwaliteit van stemproductie) is te verwachten doordat de verandering van de akoustische impedantie (complexe weerstand) binnen het aanzetstuk drastisch wijzigt.

De functie van de stem wordt op twee niveau's beïnvloed: op dat van de akoestisch-dynamische interactie (interacties tussen de drukverschillen in het aanzetstuk) en op dat van de mechanisch-akoestische interactie (trilling van de stemplooien).

Verlenging van het aanzetstuk door het gebruik van een rietje gaat gepaard met een drukverschil. Dit heeft als effect dat de stemplooitrillingen zichzelf makkelijker in beweging houden oftewel: de drukverschillen faciliteren de stemplooitrillingen.

Als meest preciese afmeting wordt in onderzoek en literatuur opgegeven: een stevig plastic rietje van 8,7cm lengte en 1,5 mm in doornede. Er worden echter ook rietjes gebruikt met een diameter tussen de 3 en 3,5mm en van onbepaalde lengte.

Het effect van het werken met een rietje is (hoewel met een volstrekt andere inzet van lipmusculatuur) vergelijkbaar met het effect dat bereikt wordt met 'bubbelen in water door een slangetje", zoals dat bij LAXVOX gebeurt. Behalve bij vermoeidheid van de stem na zware belasting, wordt de techniek ook ingezet bij stemklachten.

De techniek is niet wijd verbreid geïntroduceerd, maar wel bekend in kringen van sommige logopedisten, KNO-artsen, zangpedagogen, stemdocenten en andere specialisten die de stem-symposia bezochten waar Prof. Titze met dit onderwerp acte de presence gaf.

Hier volgt de "Vocology" van Titze (vrij naar de tekst op het filmpje):

Geluid maken door een rietje.... Ingo Titze legt hieronder uit hoe je dat doet.
Niet alleen voor campagne voerende presidentskandidaten!
Ook zangers, acteurs en stemdocenten die te veel praten vinden baat bij het hanteren van deze techniek.

Tip: Als je stem vermoeid is geraakt na enkele uren per dag spreken: pak een rietje!! Maak enkele malen per dag tussen de 2 en 5 minuten lang geluid door een dun limonade-rietje. Doe dat op de volgende manier:

1 Laat je stem omhoog glijden van zo laag mogelijk, naar zo hoog mogelijk
2 Breng nu steeds sterkere accentvariaties aan - maak steeds hogere "heuvels en dalen" door te spelen met de toon en luidheid van je stem
3 Kies een liedje en vocaliseer dat door het rietje

Let wel op:
Laat geen lucht ontsnappen langs het rietje / je lippen. Ook niet door de neus (knijp er maar eens in en zorg er voor dat het geluid dan niet verandert).
Gebruik buikspieren als ondersteuning voor een stevige en stabiele toon.
Uit je rietje komt weliswaar een klein geluid, maar je inspanning moet gelijk zijn aan het maken van een normaal spreekgeluid of groot geluid.
Zorg ervoor dat ieder accent vanuit de buik komt, niet vanuit de keel.

Je stem lijkt na het oefenen a.h.w. “uit je ogen” te komen, ipv uit je keel - dat noemen we "hoge plaatsing van de stem". Het gevoel is lichter, en ‘zoemerig’. Probeer dat gevoel elke keer dat je spreekt op te roepen. Mocht je stem in de loop van de (spreek)tijd weer zakken (naar je keel), zoek dan een moment om dat weer te veranderen.

Ga voor andere pagina's over spraakhulpmiddelen naar:

De kiezelstenen van Demosthenes
Het Spreekbeentje
Het rietje van Titze
De Vibrator
Lax Vox

 

Rond Je Stem is een initiatief van Alex Boon
Rond Je Stem is an initiative of Alex Boon